Marka hore waxaan Salaamayaa Madaxweynaha Jamhuuriyada Federaalka Somaaliya Mudane DR Xassan Sheekh Maxamuud” & Umadda Somaaliyeed Meel walbo oo ay joogaan , waan idin wada salaamay,ASCW/W
Mudane Madaxweyne Waxaan jeclaan lahaa in aan wax Kaa dhaho ama Tallo kaa siiyo Gobolka Shabeelada Hoose,Muddane Madaxweyne hana uqaadanin in aan Talada Gobolka aan kaa leeyahay ama aan kaa mudanahay, adigaa ah Hogaamiyaha wadankeena lakiin waxaan nahay shacabkaada wanaagsan, ee wanaaga kula jecel.
Mudane Madaxweyne waxaan kaloo ku xusuusinayaa Aniga oo ah Qofka soo qoray Qor-madaan Ma udhalan Gobolka Shabeelada Hoose, Balse waan ku Dhashay .
Jaalle Madaxweyne inta aanan Dulucdayda & Tallo siintayda aan uguda galin aan xoogaa kuu sharxo Gobolka & ax-waashiisa inta aan ka ogahay,Gobolka waxaa uu ka koobanyahay 7 Degmo oo Dowladii dhexe ee Siyaad Bare ay Samaysay Burburkii ka hor, Degmooyinka Gobolka waa sidan Marko,Afgooye, Wan-laweyn,Baraawe, Sablaale, Kurtunwaaray, & Qoryooleey, waxaana hoosyimaado Tuulooyin aad ufara badan oo kor u dhaafay ilaa 67 tuulo,
Gobolka Shabeelada Hoose laga soo bilaabo sanadkii 1896 ilaa maanta oo aan joogno 2013 Gobolka Maamulo & Marxalado kala duwan ayuu soo maray,Marxaladahaas & Maamuladaas oo aan Qayb- Qayb usoo kala qaadi doono.
Maamulkii ugu horeeyay waxaa usoo Magacaabay Dowladii Talyaaniga” waxayna usoo Magacawday Rag Talyaani ah.Sida Carlo enberi, oo dadka Degaaka ay uyaqaaneen Gaalooti.
Waxaa xigay Dowladii ADANCADE” Allaha unaxriistee waxay ku socotay wadadii uu jeexay Maamulkii ka horeeyay ee Talyaaniga, waxba kama aysan qaban, waxaa xigay Dowladii Cabirashiid Cali” Allaha unaxariistee waxba kama uu qaban wadadii Talyaaniga jeexay ayuu Maray.
Dowladii Siyaad” ayaa ku xigtay wax qabasho warkeed iska daayee wayba ka sii dartay, Bal arag siday wax umaamushay Dowladii Siyaad” Magaalada Marko & Gobolka waxay keentay Rag xitaa aan maalina arkin magaalada Marko” & Dadkeedaba, waxaana ka mid ahaa Dadkii xaqdarada loo keenay Gobolka & Magaalada Marko”
1-Dhiig sukeeye Gudoomiya Degamada Marko @ Mariixaan
2-Saciid Bile aadan Gudoomiyaha Gobolka @ ISAAQ
3-Hassan Hussein Boorki Gudoomiya Degamada MARKO @ Xawaadle
4-Muuse afeey Gudoomiya Degamada MARKO @ ABGAAL
5-Nuur Taalkillo Maamulha wakaalada Biyaha Gobolka @ Mariixaan
6- Nuur bidaar Maamulaha Dugsiga sare ee Sayid maxamad cabdule xassan @ Habargidir
7-Maxamad Sulub Gudoomiyaha Degamada Marko @ Dhulbahante
8-Saciid Caano Geel Gudoomiyaha Gobolka @ Mariixaan
9-Cabdalla Gusweyne Gudoomiye Gobolka & Degmada @ Carab
10-Shanfool Taliyaha Ciidanka Asluubta Gobolka @ Mareexaan
11- Muuse Ducaale Taliyaha xabsiga Magaalada Marko @ Isaaq
12- Nuur Faarax Booq Gudoomiyaha wax barshada Gobolka @ Gudubiirsi
13-Abshir Faarax Gudoomiya Degmada Marko @ Habargidir
14-Cabdi Casiis Gudoomiya wax barshada Degamada @ Habargidir
15-Muuse Garweyne wax barashada Gobolka & Degmada Marko @Isaaq
16-Maxamad Cali xaafuuni Maamulaha shirkada Caymiska Qaran Degamada Marko @ Dhulbahante
17-SACIID Mohamed Maamulha Bangiga Degmada Marko @ Majeerteen
18-Ali Nuur Maamulaha Boostada & isgaarsiinta Gobolka & Degmada Marko @Xawaadle
19-Maamulaha Dekada Marko & Enta Banaane Ina Faarax Guuleed @ Majeerteen
20-Maamulaha Enta Bartuwaale Cali ismaciil@ Laylakase
21-Maamulaha RGB Hassan @ Mariixaan
22-Maamulaha Mashruuca abuurbadinta Ismaan Looxoow @ Abagaal
23-Maamualha mashruuca Fidinta beeraha Maxamad Abuukar@ Carab
24-
Cabdiqaadir saciid Maamulaha Gisoma @ Mariixan
25-Bashiir Maamulaha LIBSOMA Golweyn @Habargidir Sacad
26- Bille Maamulaha Saliini @Habargidir
27-Malaas Gudoomiyaha Wasaarada xanaanada xoolaha dhirta & Daaqa @ Majeerteen
28- Abshir Guulwadayaasha @Shiikhaal
29-Cilmi Mohamed Nabsugida Degamada@ Dhulbahante
30- Cabdirisaaq Maamulaha Dugsiga sare Awcismaan @dhulbahante
31-
DR Yuusuf xaaji Bood Gudoomiyaha Maxkamada Gobolka @Abgaal waceesle
32-
DR –Mohamed iskuduwaha wasaarada caafimaadka @Majeerteen
33-DR Nuur Ducaale Maamulaha cisbitaalka Magaalada Marko @Baadicade
34-Ardo Faarax Gudoomiyaha ururka haweenka Somaaliyeed @ Habargidir
35-Ibaraahin Mahamud Ganeey Maamula ONOD SHALAANBOOD @ Abgaal
36-Geedi sheekhoow Maamulaha Bacaadcelinta Shalaanbood @ Abgaal
37-Hassan ali Maamulaha Madbacada Magaalada Marko @ Dir
38-Basar Maamula xooga korontada Degamada @Gibilcad/Duruqbe
39- Diiriya Dhabareey Gudoomiyaha iskaashatooyinka Gobolka @Mariixaan
Dowladii Dhexe ee Siyaad Bare Markii ay dhacday waxaa si ku meel gaar ah uyimid Mudane CALI MAHDI MAHAMAD isagana Gobolka dulmigii ka jiray waxba kama qaban .
Dagaalkii Cali & Caydiid waxaa uu Gobolka Gacanta ugalay Maleeshiyaadkii uu hogaaminaayay Caydiid kuwaasi oo Gobolka waxay doonaan ka sameeyay ilaa ay Biyaha Webiga Dadka Gobolka ay ka iibiyaan!!!!, & Tacadiyo aan lasoo koobi Karin ayay ka sameeyeen Gobolka & Degmooyinkiisa.
Waxaa xigay Dowladii Cabdiqaasim waa tii ugu cadaalada xumeeyd ee soo marta Gobolka & Degmadaba sababtoo ah Gobolka oo dhan waxa uu uqaybiyay Jufooyinka Ceyr bal nala arag sida Cabdi Qaasim Jufooyinka Beesha Ceyr ugu qaybiyay Gobolka
1-Yuusuf siyaad indhacade Gudoomiya Degamada MARKO@Ceyr Habar eji
2-Cabdulaahi Dhuxuloow Gudoomiyaha Degmada Baraawe @ Ceyr Cabsiye xasanleey
3-Cirfo Gudoomiyahay Degmada Aafgooye @ Ceyr
Afarta Degmo ee hartayna waxay ay hoos imaanayeen Indha cade oo usii dhiibtay wiilal uu adeer uyahay iyadoo lawada ogaa tacadiyadii ka dhacay Gobolka oo aan la ilaabi Karin Liiska Dadkii Tacadiyada ka geestay Gobolkana waa mid Qoran oo waqtigeedii Lala sugayo .
Dowladda Federaalka Somaaliya Dulmigii waxba kama qaban oo weli waa sidiisii Bal iyadana Liiska ay Gobolka usoo magacaawday waa sidaan, Madaxweynoow” hadii aad ogatahay iyo hadii kale !!!!
1- C/qaadir Sh. Maxamed Nuur@Garre/ Digil @Guddoomiyaha Gobalka
2- C/laahi Muuse Abuukar@ Biyamaal@Guddoomiye kuxigeenka Siyaasadda
3- Axmad Cumar Maxfd@Ceyr, H/gidir, @Guddoomiye kuxigeenka Nabadgelyada
4- C/fataax C/lahi Yuusuf@5-ta Calemood/Digil @Guddoomiye kuxigeenka Dhaqaalaha
5- Cumar Maxfud Cilmi@Murusade/ @Guddoomiye kuxigeenka arrimaha Bulshada
6- Yuusuf Maxfd Cabdi@Ceyr, H/gidir@Guddoomiyaha Samafalka Gobalka
7- Cusmaan Maxamuud@Abgaal@Guddoomiye kuxigeenka 1aad ee Samafalka Gobalka
8- C/laahi Daahir@Murusade@Guddoomiye kuxigeenka 2aad ee Samafalka Gobalka
9- C/laahi Cabdi Cumar@Wacdaan@Xoghayaha Gobalka
10- C/laahi Cabdi Faarax@Ceyr, H/gidir@ Agaasimaha Dhulbixinta Gobalka
11- Ikraam Axmad Gacal@Murusade@Guddoomiyaha Ururka Haweenka Gobalka
12- C/naasir Diini Raage@Ceyr, H/gidir@isuduwaha Wasaarada Maaliyadda ee Gobalka
Gobolka Shabeelaha Hoose Magaalo Madaxdiisa Marko, laga soo bilaabo 1896 ilaa 2013 Dadkii Madax ka soo noqday Gobolka Labo nin oo kaliya ayaa udhashay Gobolka oo kaliya Ragii soo Maray Gobolka
1- CISMAAN ITOOBIYA Duqa Magaalada Marko @BIYAMAAL
2-MAXAMAD SHEEKH MUKHTAAR SHEIKH CALI MAYE (SHEIKH MAD) Ku xigeenka Duqa Magaalada Marko @DURUQBE/GIBIL CAD BANADIRI
Ruux sadexaad lama haayo waana nasiibdaro & cadaalo daro ku habsatay Gobolka shabeelada Hoose & Magaalo Madaxdiisa Marko”
NB: Mudane Madaxweynoow weligaa ma aragtay ama ma maqashay ruux udhashya Gobolka Shabeelaha Hoose oo jago ka doonanaayo Gobolada Dhexe ama Bari & meelo kaleba!!!
Dadka Gobolka udhashay Sida Biyamaal, Digil & Mirifle, Jareer,Gibilcad, Mudane Madaxweyne Markii ay Dowladaada dhalatay waxay kaa filanayeen Dadka Gobolka in aad cadaalad & sinaan aad soo gaarsiin doonto Gobolka oo ay Taariikh kuu noqon doonto, & in aad noqoto Ruuxii ugu horeeyay ee Gobolka Dadkiisa xaqooda siiya, welina way kaa sugayaan Dadka Gobolkab xaqooda.
TALLO: DADKA GOBOLKA udhashay
Qaasatan Beesha Biyamaal waxaan idin sheegaa dhaliishiina si aad uga faa’iidaysataan, Aqoon yahankii xigmada badnaa ee Sha-kisbiir waxa uu yiri Qofkii dhaliishaada kuu sheego waxa uu ku Tusiyay wadadii Guusha aad ku gaari lahayd.
1-Koow
Biyamaal waxaad iska ilaalisaan in aad noqotaan kaligiis noolaadayaal sida Geedka Raanboowga ama Cali Garoobka sida loo yaqaanaba, ee ah Geed kaligiisa noolaado, oo aan geedo kale ka soo hoos bixi Karin.Ogolaada in dadka idinla noolaadaan wax qaybsina yeesha.
2-Tariikhiidii hore ee ahayd “Intoo Axmed ,Intoo askar Ibiyaale intee la aadaa” hadii aad Taladiina aad ka dhigtaana waxay noqoysaa in Dadka oo dhan idin nacaan, Qofkastoo Biyamaal ahna waa uu yaqanaa hadalkaan sarbeebta ah, iyo xiliga ay dhacday arinkaan oo kale yaysan soo noqonin mar kale
3-Xaasid nimada Taalo Gudihiina & Dibada iska dhaafa
4-Gobolka waxaan idinla degan dad badan oo Somaali ah xaqooda siiya weliba qaar waad yastaan oo yasitaanka ka joojiya sida Jareeta, Gobolka jareer faro badan ayaa degan oo marka aad Fiiriso Afarta waab Dhoobeey jareerta joogto way idinku laba-laabantaa waadna yastaan inta aad jareer yasaysaana idinka xaqiina waa uu maqnaayaa, waana qaacida jirto
5- Biyamaaloow Noqda Dad martidooda dhowro, si idinkana lay-din dhowro.
6 Sidii hore oo kale yaysan dhicin ee ahayd ( NINKII SARTA FUULA SULDAAN CALI WAAYEYE NINKII DHULKA JOOGO ADOONKIISI WAAYE )
Biyamaal Degamada Marko wada dhexmarto ee ugu caansan ee loo yaqaano Via Wajeer waxaa dhisay Abshir Faarax Kaahiye , oo dhalasho ahaan ka soo jeedo Gobolada dhexe,Halka Cismaan Itoobiya oo udhashay Gobolka uusan waxba ka qaban lakiin uu kawaan yar kadhisay xaafada Buulo Jaan, oo Biyamaalka halka xaafad ay ka deganyihiin uun dhisay bal fiiriya labadaan wax qabadkooda, Dadka waxa wanaagsan qabto looma eego halka uu ka soo jeedo balse wanaaga qofka keeno ayaa Gobolka uwanaagsan mar walbo
TALLO Dadka Somalida ah ee gobolka Degan
Somali Faro badan ayaa degan Gobolka & Degmooyinkiisa oo ku leh hanti fara badan sida Beero iyo Guryo aan la soo koobi Karin, Dadkaas waxaan kula Talinayaa marka hore si Gobolka nabad unoqdo dadka gobolka ku soo duulay ee ka yimid Gobolada Dhexe ee aad dhalashada wadaagtaan yaysan sumaciina ku ciyaarin oo yaan Gardarada iyo Tacadiyada lagu taageerin
Waan in aad usheegtaan in uusan dadka Boobin Dhicin, Dilin si nabad ah uu ku joogo Gobolka isagoo tixgelinaayo Dadka Gobolka udhashay si uu uhelo isagana tixgelintiisa gaarka ah.
Waa in aad Gobalka Taladiisa dadkiisa udaysaan hadii aad sidaas samysaan waxaa imaanayso in aad heshaan mudnaan gaar ah oo lagu siiyo, xubin sharafeed xaq ah oo qurux badan inta aad raadin lahayd waxaadan xaq ulahayn Marti wax Maamulayso yaan la noqonin
Tallo : Dowlada Federaalka ah
Gobolka usoo celiya cadaaladiisa waxaa jiro dad ka yimid meelo kale balse sheegto dhasho ahaan Gobolka taas waa qaladka ugu horeeyo ee dhaco
Gobolka udhiiba maamulkiisa qof udhashay oo ka soo ejeedo aqoona leh
Waxaa jiro dad Afmaal ah oo Magac Direed wax ku qaato waa in taas aad loo eegaa waa qaladka ugu weyn ee jiro hadda
Gobolka Biyamaal kaligiisa ma degano waxaa degan oo xaq uleh Digil & Mirifle, Jareer, 12 ka koofi Gibilcad ,Biyamaalna yuusan afka udhiganin xaqa dadka kale iyadana in hoos loola socdo ayaa muhiim ah.
Beesha JIIDO waa qolada ugu sabarka badan Gobolka Magaalooyinka & Tuulooyinka sida Qoryooley, Sablaale,Kurtunwaareey,Dacaaraha, Suldaankooda saxa ah waa in lala xiriiraa kuwo been abuur ah ayaa jiro oo ku qaraabto iyagana halala socdo.
Dowlada waa in ay casuuntaa Sulaadiinta & Odaydhaqameedyada sax ah ee beelaha Gobolka wada dego si xaq ahna wax ugu qaybiyaa, iyadoo casuumada loo dhiibaayo Suldaanka ugu Curudsan.
Gogoshana waa in laga dhigaa Magaalada Marko,
Ciidanka joogo waa in dib u eegis Guud lagu sameeyo waa in loo wada qaybiyaa beelaha dhan ee degan Gobolka si amniga loo wada sugo.
NB: Mudane Madaxweynoow weligaa ma aragtay ama ma maqashay ruux udhashya Gobolka Shabeelaha Hoose oo jago ka doonanaayo Gobolada Dhexe ama Bari & meelo kaleba!!!
Dadka Gobolka udhashay Sida Biyamaal, Digil & Mirifle, Jareer,Gibilcad, Mudane Madaxweyne Markii ay Dowladaada dhalatay waxay kaa filanayeen Dadka Gobolka in aad cadaalad & sinaan aad soo gaarsiin doonto Gobolka ayna Taariikh kuu noqon doonto, & in aad noqoto Ruuxii ugu horeeyay ee Gobalka Dadkiisa xaqooda siiya, welina way kaa sugayaan Dadka Gobolkab xaqooda
Mahadsanid Mudane Madaxweyne
Qoraa sare oo ka mid ah Qorayaashii XIDIGTA OKTOOWBAR
H,A,MOHAMED ADKEESTE adkeeste@hotmail.com